Schematherapie is oorspronkelijk ontwikkeld door Jeffrey Young (Young et al., 2005). Het betreft een integratieve vorm van psychotherapie, die uitgaat van de visie dat lang bestaande klachten en (persoonlijkheid)problemen voortkomen uit patronen die in de kindertijd en adolescentie zijn ontstaan als reactie op tekorten in basisbehoeften. Op het moment dat deze ‘schema’s’ geactiveerd worden, kan iemand op verschillende manieren reageren. Deze reacties noemen we modi.

In Amerika, door Joan Farrell en Ida Shaw, is een vorm van groepsschematherapie ontwikkeld wat uitgaat van dit modusmodel. Zij ontwikkelen groepsschematherapie in eerste instantie voor borderline patiënten. Deze behandeling bleek effectief te zijn (Farrell et al., 2009) en wakkerde de belangstelling voor deze vorm van behandeling verder aan.

Naast de borderline patiënten is er een (nog grotere) groep met cluster C problematiek en deze groep leek zich goed te lenen voor een groepsgerichte behandeling. Een eerste protocol, van toen nog 45 sessies, diende als blauwdruk voor een 30 sessies protocol wat onderzocht werd in vergelijking met een cognitief gedragstherapeutische groepsbehandeling bij mensen met een sociale angststoornis en een ontwijkende persoonlijkheidsstoornis (Baljé
et al., 2016).

Dit protocol werd door Edith Tjoa (ook betrokken bij het eerste protocol) en Eelco Muste verder aangepast en doorontwikkeld voor mensen met een cluster C
persoonlijkheidsstoornis en/of langdurige angst- en/of stemmings-klachten. In een pilot met 137 patiënten werd dit protocol onderzocht. Er werden significante verbeteringen gemeten, de dropout was laag en na twee jaar werd een gemiddeld tot hoge effect size vastgesteld (Wibbelink et al., 2023). Momenteel wordt het protocol verder onderzocht en in twee grote studies afgezet tegen andere behandelingen.

Het 30-sessies protocol bestaat uit 2 voorbereidende sessies, gevolgd door 30 groepssessies met daarnaast maximaal 300 minuten individuele schematherapie en nog 4 boostersessies. De groep is half open en eens per 10 weken is er in- en uitstroom. Het protocol is beschreven in een handleiding en daarbij is er een werkboek voor patiënten met daarin huiswerk behorend bij iedere sessie (Tjoa & Muste, 2021).

Tijdens deze eendaagse training raakt u bekend met het protocol en komen de volgende
onderwerpen aan de orde:
• Het werken vanuit het modus model in de groep
• De aandachtspunten voor behandeling van Cluster C
• De start gesprekken; inventarisatie en eerste casusconceptualisatie
• De 3 fases in de behandeling van junior, medior en senior en het cyclus doorlopen van de behandeling
• Het werken met specifieke oefeningen
• Het werken met 3 fases tegelijkertijd in een groep
• Werken met specifieke huiswerkopdrachten voor verschillende fases
• Oefenen van verschillende therapiemomenten in specifieke fase van de groep (instroommoment, afscheid)
• Tips en valkuilen in de behandeling